Υπερμελάγχρωση
Αίτια, πρόληψη και αντιμετώπιση
Υπερμελάγχρωση είναι η εναπόθεση της μελανίνης στο δέρμα η οποία ενεργοποιεί τη διαδικασία της μελανογένεσης. Μελανογένεση συμβαίνει όταν εμφανίζονται δυσχρωμίες στην επιδερμίδα μετά από την παραγωγή μελανίνης. Είναι το τελευταίο στάδιο του ανοσοποιητικού συστήματος το οποίο προκαλεί αντιφλεγμονώδη αντίδραση δημιουργώντας μελανοκύτταρα με σκοπό να προστατέψει το DNA των κυττάρων από φθορές και μεταλλάξεις. Υπερμελάγχρωση δημιουργείται από ορμονικές αλλαγές ή δερματικές αλλαγές όπως η ζέστη, τραυματισμοί και η έκθεση στον ήλιο.
Η Διαδικασία της Μελανογένεσης
- Τα γεμάτα μελανίνη μελανοσώματα “ταξιδεύουν” μέσω των δενδριτών των μελανοκυττάρων.
- Τα μελανοσώματα μεταφέρονται στα κερατινοκύτταρα και συγκεντρώνονται σχηματίζοντας ένα προστατευτικό φράγμα πάνω από τον πυρήνα των κερατινοκυττάρων.
- Αμυδρή υπέρχρωση παρουσιάζεται στην επιφάνεια του δέρματος και γίνεται πιο έντονη καθώς ανεβαίνουν τα χρωστικά κύτταρα.
- Τα γεμάτα μελανίνη κερατινοκύτταρα ανεβαίνουν λόγω του φυσιολογικού κύκλου ζωής των κυττάρων.
- Η υπερμελάγχρωση γίνεται πιο έντονη καθώς τα κύτταρα πλησιάζουν την επιφάνεια του δέρματος.
Τύποι και Αιτίες Υπερμελάγχρωσης
Η ορμόνη που διεγείρει τα μελανοκύτταρα MSH (κυρίως η αφαμελανοτίδη) απελευθερώνεται όταν υπάρχει δερματική φλεγμονή ή ορμονική διαταραχή. Μία σειρά από αλλαγές αρχίζουν να δημιουργούνται από το ένζυμο τυροσινάση που απελευθερώνεται από το ενδοπλασματικό πρόγραμμα (PER) και δρα πάνω στο αμινοξύ της τυροσίνης και το μετατρέπει σε λεβοντόπα (L-DOPA) μέσα στο μελανοκύτταρο. Η τυροσινάση δρα πάνω στη λεβοντόπα και τη μετατρέπει σε μελανόσωμα το οποίο μεταφέρει τους δενδρίτες του μελανοκύτταρου μέσα στο κερατινοκύτταρο προστατεύοντας έτσι το DNA των κυττάρων καταλήγοντας στην υπερμελάγχρωση.
Τύποι και Αιτίες Υπερμελάγχρωσης
UV Υπερμελάγχρωση
Η UV υπερμελάγχρωση έχει προκληθεί από την παρατεταμένη ηλιακή έκθεση για μεγάλες χρονικές περιόδους (κυρίως κατα την διάρκεια των επικίνδυνων ωρών), το σολάριουμ, τον φθορίζοντα και τον ατμοσφαιρικό φωτισμό. Τα είδη της υπερμελάγχρωσης εμφανίζονται ως κηλίδες κάποιες φορές σε ολόκληρο το πρόσωπο.
Ορμονική Υπερμελάγχρωση - Μέλασμα
Ορμονικές αλλαγές μπορούν να δημιουργήσουν υπερμελάγχρωση. Οι ορμονικές διακυμάνσεις κατα τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η χρήση αντισυλληπτικών, η δυσλειτουργία του θυρεοειδή, η εμμηνόπαυση, η ορμονική θεραπεία μπορούν να οδηγήσουν στην υπερμελάγχρωση η οποία θα επιδεινωθεί με την ηλιακή έκθεση. Η υπερμελάγχρωση εμφανίζεται γύρω από το σαγόνι, στο άνω χείλος, στα μάγουλα και στο μέτωπο σε κηλίδες.
Φλεγμονώδης υπερμελάγχρωση (PIH)
Φλεγμονώδης υπερμελάχρωση εμφανίζεται μετά από έναν επιφανειακό ερεθισμο ή φλεγμονή στην επιδερμίδα. Εκεί που εμφανίστηκε το τραύμα δημιουργούνται μαύρες περιοχές.
Οι κύριες αιτίες είναι:
- Ακμή, δερματίτιδα, ψωρίαση, έκζεμα και τσίμπημα από έντομο.
- Αλλεργίες κατα μήκος της μύτης.
- Τρίχες που μεγαλώνουν εσωτερικά μετά το ξύρισμα.
- Τριβή στους αγκώνες και στα γόνατα.
- Δυσχρωμία από την τριβή των εσωρούχων.
Έλεγχος της Υπερμελάγχρωσης
Ήπια απομάκρυνση των νεκρων κυττάρων (απολέπιση)
Η χρήση των ήπιων peeling (απολεπιστικών) δίνουν καλύτερο αποτέλεσμα απ΄ό,τι τα απλά απολεπιστικά γιατί δεν αφαιρούν μόνο την δυσχρωμία, αλλά διεγείρουν επίσης την παραγωγή νέων κυττάρων.
Αύξηση παραγωγής κυττάρων
Η τοπική εφαρμογή συγκεκριμένων συστατικών μπορεί να δημιουργήσει ανανέωση κυττάρων. Το γκρουπ της Βιταμίνης Α αυξάνει την αναπαραγωγή αυτών των νέων υγιών κυττάρων. Το καλύτερο παράγωγο της Vitamin A είναι η ρετινόλη η οποία δρα αποτελεσματικά χωρίς ερεθισμούς. Προϊόντα καθημερινής φροντίδας μπορούν να δώσουν λύση στις πανάδες.
Πρόληψη μελανογένεσης
Συστατικά που περιορίζουν τη μελανογένεση χρησιμοποιούνται σε επαγγελματικές θεραπείες ή σε καλλυντικά προϊόντα καθημερινής φροντίδας, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να σταματουν την διαδικασία της μελανογένεσης ή να προλαμβάνουν μελλοντικές δυσχρωμίες. Κάποια από τα πιο δραστικά συστατικά περιορισμού μελανογένεσης είναι τα παρακάτω:
- Υδροκινόνη: Βρίσκεται στο σιτάρι, στα μούρα, στον καφέ και στο τσάι ή παράγεται τεχνητά. Χρησιμοποιούμε τεχνητό HQ για να διασφαλίσουμε την καθαρότητα. Αυτό το συστατικό αποτρέπει τη δέσμευση του χαλκού στην τυροσινάση και προκαλεί κυτταροτοξικότητα, ελαφρύνει την υπάρχουσα και αποτρέπει την μελλοντική υπερχρωμάτωση του δέρματος.
- Κοχικό οξυ: Είναι ένας αντιβακτηριακός παράγοντας και αναστολέας μελανογέννησης.
- Γαλακτικό οξύ: Είναι ένα άλφα υδροξυ οξύ που βρίσκεται φυσικά στο γάλα και τα σάκχαρα. Διασπά τους δεσμούς (δεσμοσώματα) μεταξύ των κυττάρων για να διευκολύνει την απολέπιση των νεκρών επιφανειακών κυττάρων και ενυδατώνει το δέρμα. Το γαλακτικό οξύ αναστέλλει επίσης τον αποχρωματισμό του δέρματος.
- Αζελαϊκό οξύ: Το αζελαϊκό οξύ παράγεται από μαγιά που υπάρχει στο σιτάρι, στη σίκαλη και το κριθάρι, ενώ βρίσκεται εκ φύσεως και στο δέρμα. Χρησιμοποιείται στη θεραπεία δερματικών παθήσεων, όπως ακμής και ροδόχρου, λόγω της αντιβακτηριακής και αντιφλεγμονώδους δράσης του. Απομακρύνει τα βακτήρια που προκαλούν ακμή και αναστέλλει μελλοντικές εξάρσεις.
- Βιταμίνη C: Αντιοξειδωτικό που ελαχιστοποιεί την εμφάνιση λεπτών γραμμών και ρυτίδων, δίνοντας ταυτόχρονα έναν ομοιόμορφο τόνο στο δέρμα. Βελτιώνει την ελαστικότητα του δέρματος και μειώνει τις ρυτίδες, διεγείροντας τη σύνθεση κολλαγόνου. Επιπλέον, μειώνει το ερύθημα και δρα ως αναστολεας της μελανογένεσης.
- Ρετινοειδή: μειώνουν την τυροσινάση δραστηριότητα των μελανοκυττάρων και περιορίζουν τον αριθμό και την εξάπλωση των μελανωμάτων.
Προστασία του δέρματος από τις UV ακτίνες άλλους επιβλαβής παράγοντες.
Σκοπεύοντας να προστατέψουμε το δέρμα από την υπερμελάγχρωση, είναι απολύτως απαραίτητο να χρησιμοποιούμε ένα ευρέος φάσματος SPF 30 ή και περισσότερο, στις εκτεθειμένες περιοχές του δέρματος ως προς τον ήλιο. Επίσης, το συγκεκριμένο προϊόν πρέπει να παρέχει προστασία των UVA και UVB ακτίνων. Το προϊόν ηλιακής προστασίας πρέπει να μένει και να απορροφάται 30 λεπτά πριν από την έκθεση μας στον ήλιο. Πρέπει να γίνεται επανάληψη ανα δύο ώρες όταν πρόκειται να παραμείνουμε εκτεθειμένοι για πολύ ώρα στον ήλιο.